Royce Gracie (thi đấu 1993-2015). Võ sĩ người Brazil là biểu tượng của thời kỳ đầu UFC. Thi đấu từ năm 1993, ông giành ba chức vô địch giải UFC Tournament, kết thúc sự nghiệp với thành tích 15 thắng, 2 thua và 3 hòa. Gracie đưa Brazilian Jiu-Jitsu lên đỉnh cao, chứng minh rằng kỹ thuật có thể vượt qua thể hình, khi liên tục khuất phục những đối thủ to khỏe hơn bằng các đòn khóa siết. Ảnh hưởng của ông đến nay vẫn còn, khi BJJ trở thành môn không thể thiếu trong MMA.
Royce Gracie (thi đấu 1993-2015). Võ sĩ người Brazil là biểu tượng của thời kỳ đầu UFC. Thi đấu từ năm 1993, ông giành ba chức vô địch giải UFC Tournament, kết thúc sự nghiệp với thành tích 15 thắng, 2 thua và 3 hòa. Gracie đưa Brazilian Jiu-Jitsu lên đỉnh cao, chứng minh rằng kỹ thuật có thể vượt qua thể hình, khi liên tục khuất phục những đối thủ to khỏe hơn bằng các đòn khóa siết. Ảnh hưởng của ông đến nay vẫn còn, khi BJJ trở thành môn không thể thiếu trong MMA.
Chuck Liddell (1998-2010). Huyền thoại người Mỹ sở hữu 21 trận thắng và 8 trận thua, từng giữ đai hạng dưới nặng UFC. Liddell nổi tiếng với khả năng đánh đứng, thường kết liễu đối thủ bằng những cú đấm knock-out. Ông là gương mặt biểu tượng giúp UFC bùng nổ trong thập niên 2000, đưa MMA ra khỏi phạm vi giải đấu ngách để trở thành môn thể thao giải trí hấp dẫn.
Chuck Liddell (1998-2010). Huyền thoại người Mỹ sở hữu 21 trận thắng và 8 trận thua, từng giữ đai hạng dưới nặng UFC. Liddell nổi tiếng với khả năng đánh đứng, thường kết liễu đối thủ bằng những cú đấm knock-out. Ông là gương mặt biểu tượng giúp UFC bùng nổ trong thập niên 2000, đưa MMA ra khỏi phạm vi giải đấu ngách để trở thành môn thể thao giải trí hấp dẫn.
Anderson Silva (1997-2020). Võ sĩ Brazil lập kỷ lục với 34 trận thắng và 11 trận thua, trong đó có chuỗi 16 trận thắng liên tiếp tại UFC. Silva - có biệt danh "Người nhện" - giữ đai hạng trung UFC suốt hơn 6 năm, một thành tích chưa từng có. Ông được coi là bậc thầy đánh đứng nhờ kỹ thuật đấm, đá và phản đòn hoàn hảo.
Anderson Silva (1997-2020). Võ sĩ Brazil lập kỷ lục với 34 trận thắng và 11 trận thua, trong đó có chuỗi 16 trận thắng liên tiếp tại UFC. Silva - có biệt danh "Người nhện" - giữ đai hạng trung UFC suốt hơn 6 năm, một thành tích chưa từng có. Ông được coi là bậc thầy đánh đứng nhờ kỹ thuật đấm, đá và phản đòn hoàn hảo.
Jon Jones (2008-2025). Jones là võ sĩ MMA hay bậc nhất lịch sử, thắng 28 qua 30 trận chuyên nghiệp. Anh đồng thời nắm giữ nhiều kỷ lục ở hạng cân dưới nặng, gồm bảo vệ danh hiệu nhiều nhất, thắng nhiều nhất và chuỗi chiến thắng dài nhất. Với sải tay dài, kỹ thuật sáng tạo và khả năng thích ứng đa dạng, Jones thường áp đảo đối thủ cả ở đánh đứng lẫn vật.
Giai đoạn 2015-2017, Jones vướng vào một số vụ tranh cãi và ba lần mất danh hiệu. Năm 2018, anh trở lại và giành đai hạng dưới nặng khi thắng Alexander Gustafsson. Võ sĩ Mỹ tự nguyện từ bỏ danh hiệu vào năm 2020, nghỉ thi đấu ba năm trước khi tái xuất bằng trận thắng Ciryl Gane để giành đai hạng nặng.
Tháng 11/2024, Jones bảo vệ đai khi thắng knock-out kỹ thuật với cú đá xoay vào vùng bụng Stipe Miocic hồi tháng 11/2024 và gây sốt với màn ăn mừng bằng điệu nhảy của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Anh không thi đấu kể từ đó và tuyên bố giải nghệ hôm 21/6.
Jon Jones (2008-2025). Jones là võ sĩ MMA hay bậc nhất lịch sử, thắng 28 qua 30 trận chuyên nghiệp. Anh đồng thời nắm giữ nhiều kỷ lục ở hạng cân dưới nặng, gồm bảo vệ danh hiệu nhiều nhất, thắng nhiều nhất và chuỗi chiến thắng dài nhất. Với sải tay dài, kỹ thuật sáng tạo và khả năng thích ứng đa dạng, Jones thường áp đảo đối thủ cả ở đánh đứng lẫn vật.
Giai đoạn 2015-2017, Jones vướng vào một số vụ tranh cãi và ba lần mất danh hiệu. Năm 2018, anh trở lại và giành đai hạng dưới nặng khi thắng Alexander Gustafsson. Võ sĩ Mỹ tự nguyện từ bỏ danh hiệu vào năm 2020, nghỉ thi đấu ba năm trước khi tái xuất bằng trận thắng Ciryl Gane để giành đai hạng nặng.
Tháng 11/2024, Jones bảo vệ đai khi thắng knock-out kỹ thuật với cú đá xoay vào vùng bụng Stipe Miocic hồi tháng 11/2024 và gây sốt với màn ăn mừng bằng điệu nhảy của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Anh không thi đấu kể từ đó và tuyên bố giải nghệ hôm 21/6.
Khabib Nurmagomedov (2008-2020). Khabib toàn thắng 29 trận nhà nghề, trong đó có 13 trận ở UFC. Võ sĩ Nga đã giành đai hạng nhẹ UFC năm 2018 khi đánh bại đối thủ Mỹ Al Iaquinta. Sau đó, anh ba lần bảo vệ thành công danh hiệu, khi gặp Conor McGregor, Dustin Poirier và Justin Gaethje. Khabib thống trị bằng lối đánh vật, kiểm soát sàn đấu và siết nghẹt thở đối thủ.
Khabib từng được Chủ tịch UFC Dana White ca ngợi là võ sĩ vĩ đại nhất của giải đấu. Năm 2022, Khabib chính thức được vinh danh vào UFC Hall of Fame, đánh dấu sự công nhận với một trong những sự nghiệp vĩ đại nhất lịch sử MMA. Anh được xem là biểu tượng của khu vực Dagestan, góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng của MMA tại Nga và thế giới Hồi giáo.
Khabib Nurmagomedov (2008-2020). Khabib toàn thắng 29 trận nhà nghề, trong đó có 13 trận ở UFC. Võ sĩ Nga đã giành đai hạng nhẹ UFC năm 2018 khi đánh bại đối thủ Mỹ Al Iaquinta. Sau đó, anh ba lần bảo vệ thành công danh hiệu, khi gặp Conor McGregor, Dustin Poirier và Justin Gaethje. Khabib thống trị bằng lối đánh vật, kiểm soát sàn đấu và siết nghẹt thở đối thủ.
Khabib từng được Chủ tịch UFC Dana White ca ngợi là võ sĩ vĩ đại nhất của giải đấu. Năm 2022, Khabib chính thức được vinh danh vào UFC Hall of Fame, đánh dấu sự công nhận với một trong những sự nghiệp vĩ đại nhất lịch sử MMA. Anh được xem là biểu tượng của khu vực Dagestan, góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng của MMA tại Nga và thế giới Hồi giáo.
Conor McGregor (2008-nay). Với 22 trận thắng và 6 trận thua, McGregor từng giành cả đai hạng lông và hạng nhẹ UFC, trở thành nhà vô địch hai hạng cân cùng lúc đầu tiên trong lịch sử. Võ sĩ người Ireland nổi tiếng nhờ phong cách đánh đứng tốc độ và chính xác, đặc biệt là cú đấm trái.
McGregor được xem là ông vua thu hút khán giả mua lượt xem trực tiếp (pay-per-view) của UFC, khi góp mặt trong năm sự kiện có doanh thu cao nhất. Võ sĩ 37 tuổi đượcForbesxếp hạng là VĐV có thu nhập cao nhất thế giới năm 2021, với 180 triệu USD. Anh cũng có tên trong danh sách năm 2018, khi bỏ túi 99 triệu USD và đứng thứ tư.
Sự nghiệp của McGregor gắn liền với MMA, nhưng trận đấu nâng tầm anh lên siêu sao trong ngành thể thao là màn so găng với "Độc cô cầu bại" Floyd Mayweather ở đài quyền Anh tháng 8/2017. McGregor thua võ sĩ Mỹ nhưng vẫn kiếm về 100 triệu USD ở trận đấu nặng tính biểu diễn.
Conor McGregor (2008-nay). Với 22 trận thắng và 6 trận thua, McGregor từng giành cả đai hạng lông và hạng nhẹ UFC, trở thành nhà vô địch hai hạng cân cùng lúc đầu tiên trong lịch sử. Võ sĩ người Ireland nổi tiếng nhờ phong cách đánh đứng tốc độ và chính xác, đặc biệt là cú đấm trái.
McGregor được xem là ông vua thu hút khán giả mua lượt xem trực tiếp (pay-per-view) của UFC, khi góp mặt trong năm sự kiện có doanh thu cao nhất. Võ sĩ 37 tuổi đượcForbesxếp hạng là VĐV có thu nhập cao nhất thế giới năm 2021, với 180 triệu USD. Anh cũng có tên trong danh sách năm 2018, khi bỏ túi 99 triệu USD và đứng thứ tư.
Sự nghiệp của McGregor gắn liền với MMA, nhưng trận đấu nâng tầm anh lên siêu sao trong ngành thể thao là màn so găng với "Độc cô cầu bại" Floyd Mayweather ở đài quyền Anh tháng 8/2017. McGregor thua võ sĩ Mỹ nhưng vẫn kiếm về 100 triệu USD ở trận đấu nặng tính biểu diễn.
Daniel Cormier (2009-2020). Cormier thắng 22 trận và thua 3, từng giữ đai cả hạng dưới nặng và hạng nặng UFC. Xuất thân từ đô vật Olympic, anh có nền tảng vật tuyệt vời, nhưng cũng phát triển kỹ năng đánh đứng hiệu quả. Là bình luận viên uy tín sau khi giải nghệ, Cormier tiếp tục có tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng MMA.
Daniel Cormier (2009-2020). Cormier thắng 22 trận và thua 3, từng giữ đai cả hạng dưới nặng và hạng nặng UFC. Xuất thân từ đô vật Olympic, anh có nền tảng vật tuyệt vời, nhưng cũng phát triển kỹ năng đánh đứng hiệu quả. Là bình luận viên uy tín sau khi giải nghệ, Cormier tiếp tục có tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng MMA.
Những võ sĩ thuộc thế hệ khai mở như Royce Gracie, Couture hay Liddell đã xây dựng nền móng, chứng minh MMA là môn thể thao có giá trị thực thụ.
Trong khi đó, thế hệ sau như Silva, St-Pierre, Jones, Khabib hay McGregor lại đưa UFC lên tầm cao mới, biến MMA thành hiện tượng toàn cầu. Chính sự nối tiếp ấy đã tạo ra một hành trình phát triển liên tục, biến MMA thành môn võ đối kháng hấp dẫn nhất thế giới hiện nay.
Trong ảnh là trận Khabib (phải) thắng McGregor bằng đòn siết cổ tại UFC 229. Đây được xem là trận đấu căng thẳng và ồn ào nhất lịch sử UFC.
Những võ sĩ thuộc thế hệ khai mở như Royce Gracie, Couture hay Liddell đã xây dựng nền móng, chứng minh MMA là môn thể thao có giá trị thực thụ.
Trong khi đó, thế hệ sau như Silva, St-Pierre, Jones, Khabib hay McGregor lại đưa UFC lên tầm cao mới, biến MMA thành hiện tượng toàn cầu. Chính sự nối tiếp ấy đã tạo ra một hành trình phát triển liên tục, biến MMA thành môn võ đối kháng hấp dẫn nhất thế giới hiện nay.
Trong ảnh là trận Khabib (phải) thắng McGregor bằng đòn siết cổ tại UFC 229. Đây được xem là trận đấu căng thẳng và ồn ào nhất lịch sử UFC.
Nguồn gốc MMAĐược nhà xã hội học Yann Ramirez gọi là "môn thể thao ngược" trong luận văn năm 2021, do cấu trúc từ trên xuống, với tổ chức giải đấu kiểm soát chặt chẽ, MMA có nguồn gốc sâu xa từ giải UFC ở Denver, Colorado của Mỹ vào ngày 12/11/1993.
Qua các giải đấu, UFC nhận ra rằng việc đối đầu giữa các phong cách hỗn loạn không còn phù hợp. Thuật ngữ "MMA" chính thức xuất hiện vào tháng 1/1999. Đến năm 2001, các quy tắc thống nhất của MMA được ban hành, kết thúc thời kỳ "không luật lệ", mở ra các hạng cân, trọng tài và các hiệp đấu.
MMA dần trở thành một môn thể thao chính quy, với mức độ bạo lực được kiểm soát và các quy định rõ ràng. Còn tổ chức UFC thì trở thành một mô hình thành công vang dội, với định giá hơn 8 tỷ USD hiện nay.
Hồng Duy
Ảnh: Reuters, UFC, Zuffa LLC, Bleacher